Gợi ý những món luôn có trong thực đơn cúng giỗ miền Bắc chuẩn vị Hà Nội

Mâm cỗ giỗ truyền thống của người miền Bắc xưa nay luôn được chuẩn bị kỹ lưỡng với những món ăn đặc sắc, phản ánh sự tôn kính với tổ tiên. Bạn có biết rằng thực đơn mâm cỗ giỗ miền Bắc xưa, chuẩn vị Hà Nội, thường bao gồm những món nào không? Và nếu bạn muốn tìm hiểu về thực đơn đám giỗ miền Bắc thì tôi sẽ chia sẻ một vài bí quyết thú vị cho bạn.

Thực đơn mâm cỗ chuẩn vị miền Bắc

Mâm cỗ giỗ miền Bắc chuẩn vị Hà Nội xưa thường bao gồm những món ăn tinh tế và đầy ý nghĩa. Theo cuốn sách "Độc đáo ẩm thực Thăng Long Hà Nội" của Viện nghiên cứu Ẩm thực Việt Nam, thực đơn mâm cỗ giỗ truyền thống sẽ có một con gà trống chưa đạp mái, với cánh xếp hình tiên. Sau khi cúng, gia đình sẽ xem chân gà để đoán điềm lành hay dữ, rồi chặt ra, bày trên đĩa cùng thịt gà luộc lá chanh.

Xôi là món không thể thiếu trong mâm cỗ giỗ. Các gia đình có điều kiện sẽ nấu xôi vò, xôi xéo, xôi hoa cau, xôi đậu xanh, hay xôi lạc, trong khi xôi trắng là sự lựa chọn phổ biến của các gia đình nghèo. Tuy nhiên, xôi đậu đen và xôi đậu đỏ không thường được dùng trong dịp giỗ.

Ngoài ra, mâm cỗ giỗ miền Bắc còn có những món truyền thống như giò, nem, ninh, mọc, và các món chả, món nấu, tạo nên một bữa ăn đầy đủ và trang trọng. Mặc dù trong cỗ giỗ luôn có cơm, nhưng người ta ít khi ăn cơm mà chủ yếu thưởng thức những món đặc sắc khác.

Thực đơn mâm cỗ miền Bắc với các món khô

Dưới đây là cách làm các món ăn trong thực đơn mâm cỗ giỗ miền Bắc Hà Nội xưa, giúp bạn hiểu rõ hơn về những món ăn mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Hà Nội. Mời bạn cùng khám phá chi tiết các công thức làm những món ăn này nhé!

Gà luộc cỗ giỗ miền Bắc

Nguyên liệu:

1 con gà mái tơ
Gừng, hành củ, muối

Cách làm:

Đun nước sôi, nhúng gà đã cắt tiết và làm sạch lông, để nguyên con. Rửa sạch, bẻ cánh và giữ cổ gà thẳng.
Thả gừng đã nướng và hành củ vào nồi nước sôi. Cho gà vào, đảm bảo nước ngập gà và cho chút muối. Nấu sôi lại, hớt bọt và không đậy nắp.
Khi da gà căng ra, chọc xiên vào đùi gà, nếu không chảy máu là gà đã chín. Vớt gà ra để nguội và chặt ra hoặc cúng nguyên con.

Các món xôi cỗ giỗ miền Bắc

Xôi vò Nguyên liệu: 500g nếp ngon, 250g đậu xanh, ½ chén dầu ăn, muối Cách làm: Ngâm nếp 5 tiếng, sau đó trộn với dầu ăn và muối. Đậu xanh đồ chín và xay nhuyễn. Trộn ⅔ đậu xanh vào nếp rồi đồ chín. Khi xôi chín, trộn thêm ⅓ đậu xanh còn lại, xới đều để hạt xôi tơi ra.
Xôi xéo Nguyên liệu: 500g nếp ngon, 250g đậu xanh, dầu ăn, muối, hành phi Cách làm: Ngâm nếp 5 tiếng, để ráo và trộn với dầu ăn, muối. Đậu xanh đồ chín và xay nhuyễn. Trộn ½ lượng đậu vào nếp rồi đồ chín. Sau khi xôi chín, rắc thêm đậu xanh và hành phi lên trên.
Xôi hoa cau Nguyên liệu: 500g nếp ngon, 150g đậu xanh, muối, dầu ăn Cách làm: Ngâm đậu xanh và nếp, trộn đều rồi đồ chín. Đĩa xôi khi dọn ra sẽ có màu trắng của nếp và vàng của đậu xanh.
Xôi lạc Nguyên liệu: 500g nếp, 200g lạc (đậu phộng), muối, dầu ăn Cách làm: Ngâm nếp và lạc, sau đó trộn với muối và dầu ăn. Đồ chín, xôi lạc khi chín sẽ có độ bùi của lạc và dẻo thơm của nếp.

Các món giò, chả, nem trong mâm cỗ giỗ miền Bắc

Chả đẫy Nguyên liệu: 150g tôm bóc nõn, 150g thịt nạc vai, hành tây, nấm hương, cà rốt, trứng vịt, rau mùi Cách làm: Tôm xào chín, cùng nấm và cà rốt thái nhỏ. Trộn trứng, gia vị và làm lớp trứng mỏng, sau đó cuộn nhân vào. Làm chín trên chảo.
Chả quất Nguyên liệu: 500g giò sống, 12 quả quất, bột mì, trứng vịt Cách làm: Trộn giò sống với gia vị và vỏ quất thái nhỏ. Vo tròn, luộc hoặc hấp chín, sau đó lăn qua bột mì và trứng, quay trên bếp than hồng cho lớp vỏ chín vàng.
Chả ngô non Nguyên liệu: 12 bắp ngô non, trứng, hành lá, rau mùi Cách làm: Ngô bào mỏng, trộn với gia vị và đập trứng. Sau đó chiên thành các miếng nhỏ hoặc cắt hình quả trám.

Các món nộm, cuốn trong mâm cỗ giỗ miền Bắc

Nộm su hào Nguyên liệu: Su hào, cà rốt, thịt ba chỉ, tôm sú, vừng rang, rau húng cây, ớt Cách làm: Su hào và cà rốt thái sợi, trộn với thịt, tôm, rau húng cây và ớt. Thêm nước mắm pha chua ngọt, vừng rang vàng.
Cuốn hành Nguyên liệu: Thịt ba chỉ, trứng vịt, hành lá, tôm, rau răm, rau mùi Cách làm: Cuốn thịt, trứng, tôm với hành lá và rau vào rồi dùng lá hành cuộn lại thành các cuốn nhỏ.

Hy vọng bạn sẽ dễ dàng thực hiện những món ăn này để làm phong phú thêm mâm cỗ giỗ miền Bắc Hà Nội, mang đậm nét đẹp văn hóa truyền thống.

Một số món nước có trong thực đơn đám giỗ miền Bắc

Bên cạnh những món khô, thực đơn mâm cỗ giỗ miền Bắc Hà Nội xưa cũng luôn bao gồm các món nước ninh, mọc và nấu, góp phần tạo nên sự phong phú, hấp dẫn cho mâm cỗ.

Măng ninh chân giò

Nguyên liệu chuẩn bị:

200g măng khô
1 cái chân giò chặt miếng lớn
Hành lá
Nước mắm, muối, đường

Cách làm:

Măng khô ngâm và xả nước nhiều lần cho đến khi miếng măng nở dày, nước ngâm không còn vàng. Thông thường, bạn có thể ngâm măng với nước vo gạo khoảng 2 lần rồi mới ngâm nước lạnh.
Sau đó, luộc măng trong khoảng 1 tiếng, vớt ra, ép cho ráo nước và cắt thành các miếng dài vừa phải.
Chân giò rửa sạch, chặt miếng vừa ăn, rồi chần qua nước sôi trước khi nấu. Cho chân giò vào nồi nước để làm nước dùng.
Sau khi xào hành cho thơm, cho măng vào xào và nêm nếm gia vị vừa ăn. Đổ nước dùng vào, đun xấp xấp khoảng 15 phút.
Cuối cùng, cho măng vào nồi chân giò, nấu với lửa nhỏ cho đến khi chân giò mềm.

Khi dọn, bạn có thể để cọng hành đã trần lên trên mặt.

Bóng thả

Nguyên liệu chuẩn bị:

20g nấm hương
100g giò sống
1 củ cà rốt nhỏ
50g đậu Hà Lan
1 củ su hào
Nước mắm, muối

Cách làm:

Nấm hương ngâm mềm và bóp nhẹ cho ráo. Giò sống đánh đều với tiêu cho thật dai. Lúc đánh giò, bạn có thể nhúng đũa vào nước mắm và quấy đều trong bát giò đến khi đạt độ dẻo mong muốn.
Tiếp theo, cho giò sống và phần trong của nấm hương vào hấp chín. Cà rốt, su hào tỉa hoa rồi cắt miếng vừa ăn.
Đun sôi nước dùng gà, cho cà rốt và su hào vào nấu đến khi chín, sau đó thêm đậu Hà Lan.
Khi xong, bạn xếp nấm và các loại củ vào bát, chan nước dùng lên và thưởng thức khi còn nóng.

Mực khô nấu rối

Nguyên liệu gồm có:

1 con mực khô (khoảng 300g)
2 quả trứng vịt
100g giò lụa
50g tôm khô ngon
150g ức gà
1kg xương gà
1 quả su su, 1 củ su hào, 1 củ đậu nhỏ, 1 củ cà rốt
Nước mắm, muối, dầu ăn, đường

Cách làm:

Mực khô ngâm cho mềm rồi cắt thành sợi nhỏ. Ướp mực với một ít đường và xào cho đến khi mực cuốn lại.
Trứng vịt tráng mỏng, cắt sợi nhỏ. Giò lụa cũng cắt thành sợi. Tôm khô rửa sạch, để ráo.
Luộc ức gà rồi xé sợi. Xương gà chần qua nước sôi rồi đổ vào nồi với khoảng 3 lít nước, nấu nhỏ lửa để lấy nước dùng.
Trong khi nấu, cho tôm khô vào, khi tôm mềm, vớt ra, giã dập và xé nhỏ để làm tôm bông (giống như ruốc tôm), sau đó đảo trong chảo cho đến khi khô.
Cà rốt, su su, su hào, củ đậu thái sợi rồi cho vào nồi nước dùng gà, nấu chín.
Nêm nước mắm, muối cho vừa ăn và không cần thêm đường vì nước dùng đã đủ ngọt từ các loại xương và rau củ.

Bún mọc

Nguyên liệu cho 12 người ăn:

1kg xương ống lợn
500g giò sống
100g bì lợn
10g mộc nhĩ
300g giò lụa
1,5kg bún
Hành lá, hành củ, hành phi
Chanh, ớt, rau hoa chuối, rau muống chẻ, rau húng, kinh giới, tía tô

Cách làm:

Xương ống chặt nhỏ, rửa sạch và trần qua nước sôi. Đun nước sôi khác, gần sôi mới cho xương vào và nấu nhỏ lửa để làm nước dùng. Vớt bọt và đập hành củ vào nồi để nêm nếm.
Bì lợn luộc chín, thái mỏng dài khoảng 4-5cm. Trộn bì với giò sống và mộc nhĩ đã ngâm, thái chỉ, nêm gia vị vừa ăn. Viên thành những viên tròn dẹp, luộc trong nước dùng, khi nổi lên là chín.
Bún trần qua nước sôi cho tơi ra, sau đó cho bún, chả mọc và nước dùng vào tô, trang trí thêm hành phi, rau thơm và chanh ớt.

Kết luận

Thực đơn đám giỗ miền Bắc không chỉ là những món ăn, mà là sự hòa quyện của truyền thống và tâm huyết của người nấu. Mỗi món ăn, từ các món khô đến các món nước ninh, mọc, nấu, đều mang trong mình hương vị đặc trưng và câu chuyện văn hóa lâu đời. Những món ăn này không chỉ giúp tưởng nhớ tổ tiên mà còn thể hiện tấm lòng hiếu kính, lòng thành kính của người Hà Nội đối với những giá trị gia đình, cộng đồng.

Tìm kiếm Blog này

Tiệc tại nhà